Dlaczego i jak często należy wymieniać filtry powietrza?

Świadomość istnienia problemu zanieczyszczeń powietrza stale rośnie. Polacy coraz częściej decydują się na wymianę starych kotłów, kupują opał lepszej jakości, wolny od zanieczyszczeń, a znaczna część mieszkańców większych miast popiera zakaz wjazdu samochodów z silnikiem diesla do centrum. Jednakże, ciągle zdarza nam się zapomnieć o tym, że ściany domu lub miejsca pracy nie chronią nas całkowicie przed zanieczyszczeniami. Choroby płuc i układu krążenia, wyższe rachunki, zwiększenie śladu węglowego – to tylko kilka zagrożeń, jakie niosą za sobą brudne filtry powietrza.

Syndrom Chorego Budynku

Nie ma wątpliwości, że filtracja powietrza odgrywa ważną rolę zarówno w mieszkaniu, jak i w miejscu pracy. Pozwala na zatrzymanie cząsteczek smogu, alergenów, bakterii i wirusów. Jednak samo posiadanie filtrów nie chroni nas przed tymi zagrożeniami. Brak ich regularnej wymiany sprawia, że brudne filtry nie tylko nie spełniają swojej funkcji, ale na dodatek powodują serię innych zagrożeń.

Jakość powietrza w miejscach, gdzie filtry nie są wymieniane regularnie może być gorsza niż ta na zewnątrz. Dzieje się tak dlatego, że powietrze na zewnątrz jest stale oczyszczane i „filtrowane” przez rośliny. W zamkniętych pomieszczeniach, w których brakuje filtrów (bądź są one zabrudzone), zanieczyszczenia zostają ,,uwięzione” w budynku.

Pod koniec lat 80-tych Światowa Organizacja Zdrowia wpisała Syndrom Chorego Budynku (SBS z ang. sick building syndrome) na listę chorób informując przy tym, że występuje on w aż 30% budynków na świecie – zarówno tych nowych, jak i odnawianych. Czym jest owa jednostka chorobowa? SBS to zespół dolegliwości spowodowanych małą ilością świeżego powietrza w określonym pomieszczeniu. Osoby pracujące lub mieszkające w miejscach o złej jakości powietrza często skarżą się na zawroty i bóle głowy, nudności, drażliwość, depresje, bóle mięśniowe, osłabienie, zaburzenia pamięci i koncentracji, napady kaszlu czy bezsenność.

Ryzyko zachorowalności i alergii

Brudne filtry nie tylko przestają zatrzymywać zanieczyszczenia z powietrza, ale stają się również siedliskiem kurzu, bakterii, pleśni i alergenów. Wirusy rozwijające się w zanieczyszczonych instalacjach przedostają się do różnych pomieszczeń powodując choroby wśród domowników lub pracowników.

Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem znacznie zwiększa ryzyko zachorowalności na choroby płuc bądź układu krążenia. Zanieczyszczenia podrażniają drogi oddechowe powodując infekcje, alergie czy nawet stany zapalne. Najczęstsze alergeny, takie jak roztocza, pyłki roślin, pleśń czy sierść zwierząt, zatrzymują się w zanieczyszczonym filtrze i z łatwością docierają do powietrza, którym oddychamy.

Drobinki zanieczyszczeń i pyłów mogą przedostać się również do układu krwionośnego, w wyniku czego wzrasta ryzyko pojawienia się takich chorób jak nadciśnienie tętnicze, zaburzenia w przepływie krwi czy choroba niedokrwienna serca.

Zwiększenie śladu węglowego oraz wyższe rachunki

Nie ulega wątpliwości, że zanieczyszczone filtry powietrza sprawiają, że mieszkanie lub miejsce pracy staje się niehigieniczne oraz niebezpieczne dla zdrowia. Zabrudzone instalacje wpływają negatywnie nie tylko na samo pomieszczenie, w którym się znajdują, ale także na nasze środowisko. Brudne filtry mogą przyczynić się do zwiększenia śladu węglowego – całkowitej sumy emisji gazów cieplarnianych wywołanych przez daną osobę bądź organizację. Zatem jeśli chcemy zatroszczyć się o środowisko i zmniejszyć ilość produkowanej energii, nie powinniśmy zaniedbywać regularnej wymiany filtrów.

Zanieczyszczone filtry powietrza to nie tylko szereg zagrożeń dla zdrowia i środowiska, ale także wyższe koszty. Brudne instalacje pochłaniają dwa razy więcej energii, co znacząco wpływa na wysokość płaconych rachunków. Ponadto, zanieczyszczony filtr może powodować osadzanie się brudu na klimatyzatorach oraz usterki systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji. W ten sposób koszty wymiany urządzeń bądź naprawy kumulują się bardzo szybko.

Jak często wymieniać filtry powietrza?

Na częstotliwość wymiany filtrów wpływa wiele czynników. Jednym z nich jest jakość powietrza w pomieszczeniu – im bardziej zanieczyszczone powietrze w domu lub w pracy, tym krótsza żywotność filtrów. Warto wziąć ten aspekt pod uwagę, jeśli budynek znajduje się wzdłuż ruchliwej drogi lub gdy w pomieszczeniu przebywają palacze i zwierzęta domowe. Innymi czynnikami wpływającymi na żywotność filtrów jest częstotliwość ich użytkowania oraz rozmiar pomieszczenia.

Zastanawiając się nad tym, jak często należy wymieniać filtry, warto wziąć pod uwagę także to, kto przebywa w danym pomieszczeniu. Jeśli któryś z domowników (bądź pracowników) ma astmę lub alergię, filtr powinien być wymieniany co 6 tygodni – osoby te są dużo bardziej wrażliwe na cząsteczki zanieczyszczeń unoszące się w powietrzu. O częstszej wymianie filtrów (co 2-3 miesiące) należy pomyśleć także wtedy, gdy posiadamy zwierzęta domowe lub małe dzieci.

Najczęściej zaleca się wymianę filtrów co 6 miesięcy, jednak w zależności od rodzaju używanego filtra okres ten może się skrócić lub wydłużyć. Ogólny harmonogram wymiany filtrów sugeruje wymianę filtrów HEPA co 12-18 miesięcy, a węglowych co 3-6 miesięcy. Filtry wstępne powinny być czyszczone co 30 dni i wymieniane po zużyciu. Jednakże te terminy powinny dać nam jedynie ogólne wyobrażenie o tym, jak często powinniśmy wymieniać filtry powietrza. Warto co kilka tygodni wyciągnąć filtr i sprawdzić, w jakim jest stanie i czy nie wymaga wymiany na nowy.

Po czym poznać, że należy wymienić filtr?

Na początku warto zaznaczyć, że każde użycie filtra sprawi, że pojawi się na nim pewna ilość brudu – w końcu na tym polega jego zadanie. Jeśli po wyciągnięciu filtra zauważymy cienką warstwę zanieczyszczeń, spod której wciąż widoczny jest materiał, filtr wciąż jest sprawny i nie ma potrzeby jego wymiany. Jeśli natomiast powłoka brudu jest na tyle gruba, że przysłania cały materiał filtrujący to znak, że najwyższa pora, aby zakupić i zainstalować nowy filtr.

Innymi znakami ostrzegawczymi jest zauważalny brud i szary kolor filtra, większa ilość kurzu i sierści zwierząt w pomieszczeniu, częstsze lub bardziej nasilone objawy astmy i alergii.

Instalacja filtrów oraz ich regularna wymiana sprawia, że przestrzeń, w której przebywamy jest zdrowsza i bezpieczniejsza. Dbając o jakość powietrza dbamy także o zdrowie domowników lub pracowników, chronimy środowisko oraz redukujemy koszty generowane przez zanieczyszczone filtry. Pamiętajmy o regularnej kontroli filtrów i ich wymianie.